Su Kirlenmesi Araştırmaları ve Kontrolü Türk Milli Komitesi

İSTANBUL SU ARITMA TESİSLERİNDE DEMİR-MANGAN PROBLEMİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA 

Su Kirlenmesi Kontrolü Dergisi Cilt 12 Sayı 2 sh. 17-23, 2002

Müge YARDIMUMAR EREN^* ve Hasan Zuhuri SARIKAYA^**

^*İSKİ Kağıthane Arıtma Tesisleri, 80360, Kağıthane, İstanbul

^**İTÜ Çevre Mühendisliği Bölümü, 34469, Maslak, İstanbul

Öz: Demir ve mangan yeryüzü kabuğunda bol bulunan elementlerden olup, su kaynaklarında istenmeyen maddelerdir. Özellikle içme amaçlı  su temininde, demir ve mangan içeren su kaynaklarının kullanılması problemlere neden olmaktadır. Bu çalışma ile Ömerli Barajındaki demir-mangan profilleri tespit  edilmiş olup, Ömerli Orhaniye  İçme Suyu Arıtma Tesisinden farklı noktalardan alınan numuneler yardımıyla tesis profili çizilmiştir. İçme suyu arıtma tesislerindeki  giderme verimini artırmak amacıyla İSKİ Kağıthane Çelebi Mehmet Han İçme Suyu Arıtma Tesisi simüle edilerek deneysel çalışmalar yürütülmüştür. Tesis giriş suyunda 1 mgl^-1'e kadar demir, 0.5 mgl^-1'e kadar mangan  bulunması hallerinde mevcut sistemle çıkış suyunda standartlara (TS 266) uygunluk sağlanabilmektedir. Daha yüksek dozlarda demir ve manganın bulunması durumunda Cl₂ ve KMnO₄ gibi oksidanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca deneysel çalışmalar kapsamında Ömerli ve Kağıthane içme suyu arıtma tesislerinde kullanılmış filtre kumu üzerinde birikmiş demir-mangan miktarları da belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Demir-mangan profili, demir ve mangan uzaklaştırma, göller, küresellik katsayısı, oksidasyon, su arıtma

A STUDY ON IRON-MANGANESE PROBLEM AT WATER TREATMENT PLANTS OF ISTANBUL

Abstract: Iron and manganese which exist abundantly in earth's crust are undesired elements in water resources. The water supply  resources containing iron and manganese may create problems especially if used for drinking. In this study, iron and manganese profiles are obtained both in the Ömerli Reservoir and along the treatment steps of Ömerli-Orhaniye  water treatment plant. In order to increase the removal efficiencies Kağıthane Çelebi Mehmet Han water treatment plant was simulated by lab scale experiments. Existing water treatment plants meet the drinking water quality standards (TS 266) provided that the raw water iron and manganese concentrations do not exceed 1 mgl^-1 and 0.5 mgl^-1, respectively. Otherwise, the dosage of the oxidants such as Cl₂ and KMnO₄ is needed. Additionally, the quantities of iron and manganese accumulated on the surface of filter sand particles from Ömerli and Kağıthane water treatment plants were determined.

Keywords: Iron and manganese profiles, iron and manganese removal, lakes, oxidation, sphericity coefficent, water treatment

Dergide yayımlanan yazılar yazı işlerinin izni olmaksızın başka hiç bir yerde yayımlanamaz veya bildiri olarak sunulamaz. Kısmen veya tamamen yayımlanan yazılar kaynak gösterilmeden hiçbir yerde kullanılamaz.