Erdem GÖRGÜN

TÜBİTAK- MAM, ESÇAE,  PK. 21,  41470, Gebze, Kocaeli

 

GİRİŞ

 

Türkiye artık gelişen dünya içerisinde hak ettiği yeri alabilmek için bilime, bilgiye ve teknolojiye önem vermesi gerektiğini, eskisinden daha iyi anlamış durumdadır. Bu süreç 1963-67 yıllarını kapsayan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ile TÜBİTAK'ın kurulmasının sağlanması ile başlamış ve günümüze dek sürmüştür. Bugün Türkiye, Bilim ve Teknoloji politikasını; “bilim ve teknolojiyi süratle ekonomik ve toplumsal faydaya (pazarlanabilir yeni ürün, yeni sistem, yeni üretim yöntemleri ve yeni toplumsal hizmetlere) dönüştürebilme becerisi, genel olarak, inovasyon (yenilik/yenile(n)me) becerisi”nin arttırılması üzerine kurmuştur (TÜBİTAK, 2000). Çağımızda bir ulus, ancak bilim ve teknoloji alanında gösterdiği yetkinliği inovasyonda da gösterebiliyorsa, dünya pazarlarında rekabet üstünlüğü sağlayabilmekte; küresel süreçlerde söz ve karar sahibi olabilmektedir.

 

TÜBİTAK – MAM

 

TÜBİTAK – Marmara Araştırma Merkezi (MAM) da Türkiye'nin küresel rekabet gücünün arttırılmasına bilim ve teknolojiyi kullanarak katkıda bulunmak amacıyla inovasyon becerisini arttırmayı hedefleyen bir uygulamalı araştırma merkezi olarak faaliyetini sürdürmektedir.

 

ESÇAE

 

Enerji sistemleri ve çevre teknolojileri alanlarında, MAM bünyesinde faaliyet gösteren “Enerji Sistemleri ve Çevre Araştırma Enstitüsü (ESÇAE)” aynı amaç ve hedefi gerçekleştirmek üzere çalışmaktadır.

 

“Enerji Sistemleri” ve “Çevre Teknolojileri” adlı iki bölümden oluşan ESÇAE’de bir yandan yeni enerji teknolojileri geliştirip, enerji verimliliği arttırılırken bir yandan da her türlü çevre kirliliği probleminin önlenmesine ve kontrolüne yönelik uygulamalı araştırmalar sürdürülmektedir. Enerji sistemleri bölümü;

 

• sanayide enerji tasarrufu etüdleri,
• elektrikli araç teknolojileri,
• enerji depolama teknolojileri,
• yakıt pili teknolojileri,
• elektrik enerjisi dağıtım sistemleri,
• yenilenebilir enerji kaynakları,
 

gibi, enerji yönetiminin en önemli konularında endüstriye ve savunma sanayiine hizmet etmektedir.

 

Çevre Teknolojileri Bölümü ise;

 

• su ve atıksu,
• çevre yönetim sistemleri,
• katı atık, tehlikeli atık ve toprak karakterizasyonu,
• hava kirliliği ve kontrolü,
• gürültü kontrolü,
 

konularında ülkemizde çok önemli bir boşluğa sahip olan uygulamalı araştırma–geliştirme faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu yolla verimliliği arttırma, maliyet düşürme, süreç iyileştirme ve ürün geliştirme gibi, endüstriyel üretimin ve dolayısıyla ülke ekonomisinin rekabet gücünü arttırmaya dönük çalışmalar yürütülmektedir.

 

Enstitü’de 2001 yılında uluslararası akreditasyona geçmeyi hedefleyen yetkin bir laboratuar yukarıda sayılan konularda gerekli analiz ve ölçümleri gerçekleştirirken, özellikle endüstrinin enerji ve çevre konularındaki sorunlarını çözmeye yönelik laboratuar ölçekli araştırmalar sürdürülmektedir. Toplam 63 kişilik personelin % 65’i araştırmacılardan oluşmuştur ve doktoralı araştırmacı sayısı bu rakamın yaklaşık üçte birine ulaşmaktadır.

 

SONUÇ

 

Ülkemizde varolan enerji ve çevre sorunlarının aşılabilmesi için konunun çözümüne yönelik tüm unsurların doğru ve birarada değerlendirilmesi gereklidir. Özellikle karmaşık kirlenme kontrolü teknolojileri gerektiren endüstriyel faaliyetlerde, uygulamalı araştırmanın önemi büyüktür. Yukarıda da değinildiği gibi, ülkemizde, enerji ve çevre sorunlarının tüm aktörlerinin inovasyon becerisinin önemini benimsemesi, ve çözüme yönelik yönetim yaklaşımlarında AR-GE faaliyetlerine hakkettiği değeri vermesi gerekmektedir. TÜBİTAK-MAM, ESÇAE başta üniversiteler olmak üzere bu hedefe ulaşma yolunda tüm kişi, kurum ve kuruluşlarla yapıcı ortaklıklar geliştirmeye hazırdır.

 

Türkiye’nin, dünya ölçeğinde daha etkili bir konuma gelebilmesi için bu tür faaliyetlerin çeşitli konularda yaygınlaştırılması ve desteklenmesi şarttır.

 

KAYNAKLAR

 

TÜBİTAK (2000) “Türkiye’nin Bilim ve Teknoloji Politikası”, TÜBİTAK Raporu